ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ

  Πηγή Ζωής

ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 130   25 ΜΑΡΤΙΟΥ 2007

ΙΕΡΟΣ  ΝΑΟΣ 

ΖΩΟΔΟΧΟΥ ΠΗΓΗΣ ΒΑΡΕΙΑΣ

 


Η Kατάκρισις - Έργον Eχίδνης



Πολύ συχνά μας έρχεται στο στόμα η κατάκριση. Μας φαίνεται κάτι πολύ απλό, πολύ φυσικό, κάποτε μάλιστα δίκαιο και επιβεβλημένο, τάχα για την διόρθωση της κοινωνίας. Κάποιο ελάττωμα του άλλου, κάποιο παράπτωμα μεγάλο ή μικρό, μια κακή συνήθεια, κάτι, που ίσως να μην το κατάλαβε ο ίδιος που το έκαμε, γίνεται στόχος της κατακρίσεως των άλλων.


Για ποιο λόγο; Άλλοτε μεν για να δείξομε την ιδική μας, ίσως και κατά φαντασίαν, αρετή μπροστά στην αθλιότητα των άλλων. Τι άλλο έκαμε ο Φαρισαίος της γνωστής παραβολής; Κατέκρινε τους άλλους σαν αμαρτωλούς, για να δείξει την δική του αγιότητα. «Ουκ ειμί ώσπερ οι λοιποί των ανθρώπων, έλεγε, αρπαγες, άδικοι... ή και ως ούτος ό Τελώνης». Σ’ αυτήν την κατηγορία υπάγονται και όσοι λένε: «Δεν μπορώ να μην το πω. Δεν τα βαστώ τα παράξενα». Άρα λοιπόν, θεωρείς τον εαυτό σου ανώτερο, άμεμπτο, αναμάρτητο. Γιατί αν δεν «βαστάς», δεν υποφέρεις να βλέπεις το κακό στους άλλους δεν θα πρέπει να το υποφέρεις στον εαυτό σου πρώτα - πρώτα. Σκέψου όμως, είσαι αναμάρτητος; Μήπως πρέπει να ακούσεις και συ σα λόγια, που είπε ο Χριστός σε κείνους, που έφεραν μπροστά Του μια αμαρτωλή γυναίκα για να την λιθοβολήσουν. «Ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθον βαλέτω», είπε. Κι έφυγαν όλοι ντροπιασμένοι, αφήνοντας τις πέτρες της κατακρίσεως να πέσουν απ’ τα χέρια τους.


Όχι, θα απαντήσει κάποιος άλλος. Εγώ δεν κατακρίνω για να λιθοβολήσω. Εγώ τα λέγω, για να ωφελήσω, για να διορθώσω τα ελαττώματα του άλλου. Τα λέγω, γιατί τον αγαπώ. Και όμως κάθε άλλο παρά αγάπη φανερώνει η κατάκριση. Κάποιος Άγιος ονομάζει την κατάκριση, παιδί του μίσους. Βδέλλα, που τρώγει την αγάπη. «Καταλαλιά εστίν αποκύημα μίσους.... βδέλλα παχεία κεκρυμμένη και λανθάνουσα, αγάπης εκδαπανώσα και εξαφανίζουσα αίμα»... «Παύσασθε της τοιαύτης αγάπης». Ας λείψει, λοιπόν, τέτοια αγάπη, λέγει ο ίδιος Άγιος, που δεν είναι αγάπη αληθινή αλλά «αγάπης υπόκρισις». Όταν αγαπάς τον άλλον ενδιαφέρεσαι για την υπόληψη του. Όχι μόνον δεν διαδίδεις εις βάρος του αλλ’ ούτε θέλεις να ακούσεις γι’ αυτόν τα πικρά σχόλια των άλλων. Απεναντίας πονάς για το κατάντημα του, αν έφταιξε, και ζητείς τρόπο, όχι βέβαια να συγκαλύψεις αλλά να σταματήσεις το κακό.


Πρέπει να ομολογήσομε, ότι από πολύ θολές πηγές βγαίνουν τα πικρά νερά της κατακρίσεως και ότι κάνομε και μείς αυτό που γράφει ο Άγιος Γρηγόριος. «Βλέπομεν τας αλλήλων αμαρτίας ούχ ίνα θρηνήσωμεν αλλ’ ίνα ονειδίσωμεν, ούχ ίνα θεραπεύσωμεν αλλ’ ίνα προσπλήξωμεν (να πληγώσομε περισσότερο) και απολογίαν έχωμεν των ημετέρων κακών τα των πλησίων τραύματα».


Αλλ’ η κατάκριση δεν θίγει μόνο τον άνθρωπο. Προσβάλλει συγχρόνως τον Θεόν. Είναι σοβαρό αμάρτημα. Πρέπει να είναι πολύ άσεβης ο άνθρωπος που θα πάρει την θέση του Θεού κατακρίνοντας τον αδελφό του. Έχει δικαίωμα ο μαθητής, να τιμωρήσει τον συμμαθητή του; Έχει η μια υπηρέτρια το δικαίωμα να χτυπήσει, να τιμωρήσει, να διώξει την άλλη, αν δεν κάμει τα καθήκοντα της; Τον μαθητή είναι αρμόδιος να τιμωρήσει ο διδάσκαλος και την υπηρέτρια ο Κύριος της. Και μεις λοιπόν, οι άνθρωποι είμεθα ίσοι σαν δούλοι του Θεού. Με ποιο δικαίωμα, λοιπόν, κατακρίνομε τον άλλον; «Τις ει ο κρίνων αλλότριον οικέτην;» ερωτά ο Απόστολος Παύλος. Ποιος είσαι συ που κρίνεις ξένον υπηρέτη; Καλός αν είναι ή κακός, θα τον ελέγξει το αφεντικό του. Και αφεντικό του είναι ο Θεός. Εκείνος έδωκε τον νόμον, Εκείνος θα κρίνει αυτούς που τον παρέβησαν. Δεν έχεις, λοιπόν, δικαίωμα, να κατακρίνεις. Δεν έχεις δικαίωμα να κάμεις κάτι, που μόνο ο Θεός μπορεί να κάμει. Άλλως τε δεν μπορείς εσύ να ξέρεις τα βάθη του ανθρώπου. Αυτόν που θεωρείς σήμερα αμαρτωλό, μπορεί να έχει μετανοιώσει. Κι αυτόν που ξέρεις για ενάρετο μπορεί να έχει πέσει. Και όπως λέγει ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος «Ιούδας εν τω χορώ των μαθητών ην, ο δε ληστής εν τω χορώ των φονευτών, και θαύμα, πως εν μια ριπή η αντικαταλλαγή γέγονεν». Ο Ιούδας από μαθητής Χριστού γίνεται προδότης, και ο ληστής από την τάξη των φονιάδων γίνεται φίλος του Θεού. Μη καταλαλείτε, λοιπόν, αλλήλων αδελφοί, γράφει στην ωραία του επιστολή ο Άγιος Ιάκωβος.


Πόσο καλλίτερα θα κάναμε, αν αντί να βλέπομε τα ελαττώματα των άλλων προσέχαμε τα δικά μας περισσότερο! Πόσο ωραία λέγει ο Κύριος στην επί του Όρους ομιλία. «Γιατί άνθρωπε βλέπεις στο μάτι του άλλου το σκουπιδάκι, το μικρό δηλαδή παράπτωμα, και δεν αισθάνεσαι το ολόκληρο δοκάρι που βρίσκεται στο μάτι σου; Πώς έχεις την απαίτηση, να καθαρίσεις το ξένο μάτι αν δεν φραντίσεις να γιατρέψεις πρώτα το δικό σου;» Και δίνει καθαρά ολιγόλογα την εντολή: «Μη κρίνετε ίνα μη κριθήτε».


Βλέπεις το κακό στον άλλον; Μη τον κατακρίνεις. Άνθρωπος είναι όπως και συ. Ακούς τον άλλον να κατακρίνει; Πες του ό,τι λέγει κάποιος Άγιος: «Παύσαι αδελφέ, εγώ καθημέραν εν χαλεπωτέροις πταίω και πώς εκείνον κατακρίνειν δύναμαι;» Σκέψου, αν ήταν κόρη σου αυτή που κατακρίνεις θα την κατέκρινες; Αν ήταν γιος σου αυτός που με τις διαδόσεις σου εκθέτεις, θα τον εξέθετες; Τώρα δεν σκέπτεσαι την υπόληψη του άλλου; Σκέψου, πώς αν μαδήσεις τα φτερά ενός περιστεριού θα τα πάρει ο άνεμος και δεν μπορείς να τα βάλεις πάλι στη θέση που βρισκότανε. Κι αν μαδήσεις με τα λόγια σου την υπόληψη του άλλου δεν θα μπορέσεις να επανορθώσεις το κακό που έκαμες.


Γ. Π. ΣΩΤΗΡΙΟΥ
«ΑΓΚΑΘΙΑ ΚΑΙ ΛΟΥΛΟΥΔΙΑ»

 



Από το Γεροντικό


Ο αββάς Λογγίνος είπε:
- Όπως ακριβώς ο νεκρός δεν αισθάνεται τίποτα ούτε κρίνει κανέναν, έτσι και ο ταπεινός δεν μπορεί να κρίνει άνθρωπο, έστω κι αν τον δει να προσκυνάει τα είδωλα.

Ένας αδελφός παρακάλεσε τον αββά Ματώη:
- Πες μου λόγο (ωφέλιμο).
- Πήγαινε, του είπε εκείνος, να ζητήσεις από το Θεό καρδιακό πένθος και ταπείνωση. Να κοιτάζεις πάντα τις δικές σου αμαρτίες. Να μην κρίνεις τους άλλους, αλλά να βάζεις τον εαυτό σου κάτω απ’ όλους. Να κόψεις την ελευθεροστομία. Να συγκρατείς τη γλώσσα και την κοιλιά σου. Και αν κανείς μιλήσει για οποιοδήποτε πράγμα, μη φιλονικήσεις μαζί του, αλλ’ αν μιλήσει σωστά, πες του, "Ναι", αν πάλι δεν μιλήσει σωστά, πες του, "Εσύ ξέρεις πως μιλάς", και μη λογομαχήσεις για όσα είπε. Αυτό είναι ταπείνωση.

Ο αββάς Ξάνθιος είπε:
-Ο σκύλος είναι καλύτερος από μένα, γιατί και αγάπη έχει και σε κρίση δεν έρχεται.

Ο αββάς Ματώης είπε:
-Όσο ο άνθρωπος πλησιάζει στο Θεό, τόσο περισσότερο βλέπει τον εαυτό του αμαρτωλό.

 

Πλήρης Κατάλογος